നവരാത്രി ഉത്സവത്തിന്‍റെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ചടങ്ങ് പൂജ-യാണ്. കേരളത്തില്‍ ദശമി വരെയുള്ള അവസാനത്തെ മൂന്നു ദിവസത്തെആചാരങ്ങള്‍ക്ക് ആയുധപൂജ- എന്നു പൊതുവേ പറയാറുണ്ട്.
തന്ത്ര ശാസ്ത്രത്തില്‍ പൂജ-, ഹോമം, ബലി, തര്‍പ്പണം എന്നീ ക്രിയകളാണ് അനുഷ് ഠാനങ്ങളുടെ പ്രായോഗിക സ്വരൂപം. ഇവിടെ പൂജ-യ്ക്കാണ് പ്രാധാനം.
നവരാത്രി ആഘോഷത്തിന്‍റെ എട്ടാം ദിവസം വൈകുന്നേരത്തോടെ തൊഴിലാളികളും കരകൗശലപണിക്കാരും ഉദ്യോഗസ്ഥരുമെല്ലാം അവരവരുടെ തൊഴിലുപകരണങ്ങളും വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ പാഠപുസ്തകങ്ങളും പേനയും മറ്റും പൂജ-യ്ക്കു വേണ്ടി സമര്‍പ്പിക്കുന്നു. നവമി ദിവസം അടച്ചുപൂജ-യാണ്. പത്താം ദിവസം വിജ-യദശമി.
അന്നു കാലത്ത് പൂജ-യ്ക്കു ശേഷം കിട്ടുന്ന പണിയായുധങ്ങള്‍, തൊഴിലുപകരണങ്ങള്‍, പാഠപുസ്തകങ്ങള്‍ എല്ലാം ജ-ീവിതവിജ-യത്തിന് ആവശ്യമായ ദൈവീകാനുഗ്രഹം സിദ്ധിച്ചവയായിരിക്കും എന്നാണ് വിശ്വാസം.
വിദ്യാരംഭം
വിജ-യദശമി ദിവസമാണ് വിദ്യാരംഭം. ഇത് എന്നുമൊരു ശുഭമുഹൂര്‍ത്തമാണ്. ഈ ദിവസം തുടങ്ങുന്ന ഒരു കാര്യവും പരാജ-യപ്പെടില്ല.
കേരളത്തില്‍ വിജ-യദശമി ദിവസം ജ-്നാന ദേവതയായ സരസ്വതിയെ പൂജ-ിച്ച് വിദ്യാരംഭം കുരിക്കുന്നു. ഹരി ശ്രീ എഴുതിയശേഷം ഭാഷയിലെ അന്‍പത്തി ഒന്നക്ഷരങ്ങളും എഴുതിക്കുന്നു.
അക്ഷരമാലയിലെ 51 ലിപികള്‍ കേവലം ലിപികളല്ല, മന്ത്ര ശാസ്ത്രത്തിന്‍റെ അടിസ്ഥാന ശക്തികള്‍ കൂടിയാണ്. മന്ത്രശാസ്ത്രത്തില്‍ ഇവയെ മാതൃകാ അക്ഷരങ്ങളെന്നാണ് പറയുക.അതുകൊണ്ട് വിദ്യാരംഭം അക്ഷര പൂജ- ചെയ്യുന്ന ഒരു താന്ത്രിക ക്രിയയായി വേണം കരുതാന്‍.
